FILM
Jay Kelly ★★★ ½
(M) 132 minuten
Is George Clooney een filmster, of gewoon een acteur die gespecialiseerd is in het spelen ervan? Hij ziet er scherp uit in een pak en bevindt zich uiterlijk de afgelopen dertig jaar op de goede plek van middelbare leeftijd – beide kwaliteiten van filmsterren. Maar er zijn minder hits dan je zou verwachten – of in ieder geval minder films die hits werden omdat het publiek zich vooral tot Clooney aangetrokken voelde.
Jay Kelly daarentegen is absoluut een filmster. Maar het nieuwe komediedrama van Noah Baumbach Jay Kelly is geen portret van Clooney, hoewel Clooney soepel in de rol van Jay glijdt, en welk charisma Jay ook bezit, het is Clooney’s eerste.
Adam Sandler (links) speelt de trouwe manager van George Clooney, Ron.
Ook Jay bestaat al tientallen jaren en heeft het allemaal gedaan, zonder zijn geloofwaardigheid of kalmte te verliezen. Door zijn verwende leven hoeft hij zich uiterlijk weinig zorgen te maken, niet dat hij ooit het zeurderige type was.
Toch komt er een moment waarop je jezelf moet afvragen waar het allemaal op heeft neergekomen, vooral gezien de offers die hij heeft gebracht om aan de top te blijven: de mislukte huwelijken, de vrienden die achterbleven, de tijd dat hij weg was van zijn kinderen.
Baumbach schreef mee aan het scenario Barbiegeregisseerd door zijn vrouw Greta Gerwig, en dergelijke Barbie deze film kan gezien worden als een variant op het Pinokkio-thema: de pop die ernaar verlangt een echte jongen te worden.
Jay’s heroïsche zoektocht brengt hem van LA naar Parijs, waar hij herenigd wordt met zijn jongste dochter Daisy (Grace Edwards), en vervolgens naar Toscane, waar hij een speciaal eerbetoon zal ontvangen van de trouwe manager Ron (Adam Sandler). Dit leidt tot een reeks flashbacks over verschillende aspecten van zijn verleden, waarin hij soms wordt gespeeld door de jonge Britse acteur Charlie Rowe.
Het klinkt potentieel oubollig, en ook als een zware strijd om ons geïnteresseerd te houden in de interne strijd van deze uiterst fortuinlijke man. De film dreigt steeds sentimenteel te worden en dat gebeurt uiteindelijk ook: met een beetje aanpassingen had de laatste reeks helemaal weggelaten kunnen worden, wat een goed idee zou zijn geweest.
Toch bieden Clooney, Baumbach en de co-schrijver van de film, Emily Mortimer, tot dat moment samen een gedeeltelijk satirische, meestal heldere kijk op hun held: zijn zonnige zelfbetrokkenheid, zijn oprechte maar mogelijk ook beperkte talent, en de manier waarop zijn beroemdheid opereert als een krachtveld dat iedereen om hem heen beïnvloedt.
Meestal is dit niet zozeer een film over Jay als wel over hoe de ondersteunende personages reageren op de Jay-vormige ruimte in het midden van het verhaal. Het gaat ook over de aard van acteren, waarbij het ene na het andere castlid genereus een kans in de schijnwerpers krijgt – waarbij Sandler, in zijn hoogtijdagen een grotere ster dan Clooney ooit was, het dichtst in de buurt kwam van het stelen van de show.
Het stimulerende zelfbewustzijn bereikt een hoogtepunt met de cast van Billy Crudup als een begaafde klasgenoot van Jay op de acteerschool die de industrie heeft verlaten (hij is een ‘kindertherapeut’ geworden, een typische Baumbach-grap). In werkelijkheid heeft Crudup nooit helemaal het sterrendom bereikt dat ooit voor het oprapen leek, hoewel het gemakkelijker is om je voor te stellen dat hij hier de rol van Clooney speelt dan andersom.
Aangezien Baumbachs eigen carrière bijna net zo lang heeft geduurd als die van Clooney, vraagt hij zich misschien af of hij op zijn beurt kan worden omschreven als een ‘held van de cinema’, een label dat door een fan aan Jay is vastgemaakt. Niet helemaal, in mijn ogen. Maar een man die zich Sandler en Laura Dern kan voorstellen als een stel dat er nooit geweest is, heeft op z’n minst af en toe een vleugje genialiteit.
