Australische bedrijven schieten tekort in het hardhandig aanpakken van wangedrag, zo heeft de bedrijfstoezichthouder onthuld. Eén op de drie heeft geen speciale klokkenluiderswebsite en één op de vijf heeft geen speciale hotline.
De cijfers zijn afkomstig uit een onderzoek in opdracht van de Australian Securities and Investments Commission (ASIC), waarbij 134 bedrijven werden ondervraagd die meldden dat ze tussen 1 juli 2024 en 30 juni 2025 8095 onthullingen hadden ontvangen.
Klokkenluiders hebben een cruciale rol gespeeld bij het identificeren en blootleggen van wangedrag, waaronder schandalen die hebben geleid tot de koninklijke commissie voor de banken, maar ze lopen nog steeds risico’s. Voormalig incassofunctionaris Richard Boyle bleef dit jaar de gevangenisstraf bespaard nadat hij werd vervolgd wegens het aan het licht brengen van onethische incassopraktijken.
In februari werd een onafhankelijk geleid wetsvoorstel om de bescherming van klokkenluiders te verbeteren, waaronder een nieuwe autoriteit voor de bescherming van klokkenluiders, bij het parlement ingediend, maar dit werd in de Senaat teruggeslagen ten gunste van verder overleg door de regering.
Uit de laatste vragenlijst van ASIC bleek dat 69 procent van de onthullingen werd gedaan via een speciale webpagina of hotline voor klokkenluiders, en dat de helft anoniem werd gedaan.
De bedrijfsregulator zei dat goede praktijken, onderzoekstermijnen en resultaten van klokkenluidersprogramma’s varieerden tussen Australische bedrijven, maar dat bedrijven met sterkere praktijken over het algemeen hogere openbaarmakingspercentages hadden.
Bijna een kwart van de ondervraagde bedrijven meldde geen openbaarmakingen te hebben ontvangen, terwijl het mediane openbaarmakingspercentage – het aantal openbaarmakingen per 100 werknemers – 0,22 bedroeg, wat volgens ASIC “aan de onderkant lijkt”.
In het rapport wordt echter opgemerkt dat dit te wijten kan zijn aan redenen variërend van een gebrek aan vertrouwen in interne processen en een zwakker gevoel van veiligheid om zorgen te uiten, een positieve werkomgeving waarin problemen vroegtijdig worden opgelost buiten de formele klokkenluiderskanalen, of vanwege de omvang, structuur of de aard van de activiteiten van een bedrijf.
ASIC ontdekte dat de resultaten per sector verschilden. Mijnbouw scoorde het hoogst op het gebied van openbaarmakingspercentages en de mate waarin haar bedrijven over praktijken beschikken, zoals het aanbieden van een speciale webpagina of hotline voor klokkenluiders en het aanbieden van regelmatige training aan personeel over hun klokkenluidersprogramma.
De gezondheidszorg en de socialebijstandssector hadden gemiddeld het minste aantal van deze praktijken en noteerden een van de laagste mediane openbaarmakingspercentages.
ASIC-commissaris Alan Kirkland zei dat bedrijven zichzelf moeten vergelijken met de bevindingen uit het rapport en moeten overwegen hoe ze hun eigen klokkenluidersbeleid en -praktijken kunnen verbeteren.
“Zonder effectief beleid en programma’s om klokkenluiders aan te moedigen zich te melden, kan wangedrag anders niet worden gemeld en onopgemerkt blijven”, zei hij.
Volgens het onderzoek van ASIC was slechts 10 procent van de bedrijven verantwoordelijk voor bijna 74 procent van alle meldingen van klokkenluiders die in het onderzoek werden gerapporteerd.
Het constateerde dat de gemiddelde tijd die nodig was om een onderzoek af te ronden zeven weken bedroeg en dat bijna een kwart van de onderzochte openbaarmakingen die “in scope” waren – die relevant zijn voor de klokkenluidersprogramma’s van bedrijven – waarschijnlijk waar bleek te zijn. Dit “onderbouwingspercentage” was lager voor bedrijven die gemiddeld minder dan drie weken nodig hadden om hun onderzoek af te ronden.
Het vaakst gemelde wangedrag was mishandeling, geschil of klachten op de werkplek, en het meest voorkomende resultaat was disciplinaire maatregelen tegen personeelsleden.
De bedrijfstoezichthouder zei dat hij bedrijven zou aanschrijven waarvan hij had vastgesteld dat ze zich niet aan de regels houden of aanzienlijk achterlopen in hun praktijken, waarbij ze lacunes zou benadrukken en hen zou aanmoedigen hun klokkenluidersraamwerken en -praktijken te verbeteren.
De Business Briefing-nieuwsbrief biedt belangrijke verhalen, exclusieve berichtgeving en deskundig advies. Meld u aan en ontvang deze elke doordeweekse ochtend.
Millie Muroi is economieschrijver bij The Sydney Morning Herald en The Age. Ze was voorheen een economiecorrespondent gevestigd in Canberra’s Press Gallery en een bankschrijver gevestigd in Sydney.Verbind via Twitteren of e-mail.